Aktualizacja: ZATRZYMAJCIE SIĘ TU NA CHWILĘ - Jerzy Wygoda. Ekspozycja w Galerii "f", Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie, wejscie "A", 1.09. - 27.09.2009 r.
W tym roku mija 95 lat od rozpoczęcia się działań wojennych I-ej wojny światowej na terenach dawnej Galicji. W 1914 r. Polski nie było na mapach. Żołnierze - Polacy walczyli w tej wojnie w trzech armiach woju-jących ze sobą na froncie wschodnim, znajdując się po obu stronach frontu. Służyli bowiem w armii austriackiej, pruskiej i rosyjskiej. Tragizm losów żołnierzy Polaków najlepiej uwidacznia się w pierwszym roku wojny, kiedy na galicyj-skim froncie stanęły do walki przeciw sobie wojska z najbliższych nadgranicznych garnizonów. Austro-węgierskim pułkom z zachodniej i środkowej Galicji przyszło walczyć z rosyjskimi pułkami z guberni radom-skiej, siedleckiej i chełmskiej. Jesienią 1914 r. dowództwo niemieckie wysłało na pomoc słabnącej armii au-striackiej oddziały mobilizowane w okolicach Poznania, Kalisza, Wrocławia, Opola i Brzegu. Na podstawie spisów poborowych poszczególnych zaborów można przyjąć, że ogółem przez armie trzech mocarstw na wszystkich frontach przewinęło się około 3 miliony Polaków. Do dzisiaj na żołnierskich mogiłach galicyjskich cmentarzy wojennych odczytać można polskie nazwi-ska. Żołnierze - Polacy są tam pochowani jako Austriacy, Prusacy i Rosjanie. Uświadomienie tego faktu nasze-mu społeczeństwu, a szczególnie społecznościom lokalnym, może mieć znaczny wpływ na dbałość o stan za-chowania miejsca wiecznego spoczynku naszych rodaków poległych na polach bitew Wielkiej Wojny. Brak wiedzy na ten temat powoduje, że cmentarze te są traktowane jako obce: „ruskie", „niemieckie" czy „austriac-kie". Rycerski etos i honor, które przyświecały budowniczym cmentarzy wojennych, na których spoczęli obok siebie zgodnie przyjaciele i niedawni wrogowie, odeszły w przeszłość. Powinniśmy jednak zdawać sobie sprawę i pamiętać, że na Galicyjskich Cmentarzach Bohaterów spoczywa około 14 tysięcy Polaków, walczących w mundurach trzech armii, na ogólną liczbę bez mała 61 tysięcy tu pochowanych.
Jerzy Wygoda - artysta fotografik z Rzeszowa fotografowaniem cmentarzy wojennych zajmuje się od 1995 roku. Głównym nurtem jego działalności jest fotografia krajoznawcza. Na koncie posiada wiele wystaw autor-skich w kraju i USA, Australii, Niemczech, Danii, San Marino, Austrii,...
|