Lochy pod Wieżą Więzienną w Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie należą do najstarszych oryginalnych fragmentów budowli, powstałych jeszcze podczas gotyckiej rozbudowy zamku. Po zakończeniu trwającej właśnie inwestycji Zamek chce po raz pierwszy udostępnić je zwiedzającym.
Wieża Więzienna (u zbiegu obecnych ul. Kuśnierskiej i Grodzkiej) została zbudowana wraz ze skrzydłem południowym zamku w latach 1435-1490. Stanowiła część systemu obronnego rezydencji książęcej. Od jej narożników odchodziły mury obronne, które grodziły zamek od strony południowej oraz od strony zachodniej.
Dolne partie elewacji Wieży Więziennej to jedne z najstarszych murów szczecińskiego zamku. Podobnie jak ściany piwnic są murowane z cegły w wątku gotyckim, który stosowano w architekturze ceglanej od XIV do XVI wieku. Mury piwnic były uzupełniane granitowymi otoczakami.
– Piwnice pod wieżą pochodzą z tej fazy budowlanej, co wieża i nie zostały przekształcone w wyniku późniejszych prac, obejmujących m.in. podwyższenie jej kondygnacji. Lochy należą więc do najstarszych oryginalnych fragmentów budowli, powstałych jeszcze w gotyckiej rozbudowie zamku – mówi dr Małgorzata Gwiazdowska, która ze strony Zamku pełni nadzór konserwatorski nad trwającą obecnie w Zamku inwestycją.
Do lochów pod Wieżą Więzienną prowadzą schody wykonane w grubości muru. Wiodą do trzech pomieszczeń o sklepieniach kolebkowych. Są tu dwie cele o wielkości 2,30 m x 3,35 m i wysokości prawie 4m każda oraz korytarz (dł. 5,20 m x szer. 0,90 m x wys.4,27 m). Drzwi celi otwierały się do wnętrza, a zamykane były od zewnątrz co uniemożliwiało ich wyważenie od środka. Więźniowie w celach przebywali prawdopodobnie przykuci do ściany. Korytarz przewidziany był dla strażnika. Znajdująca się w korytarzu wnęka w ścianie południowej przed celami służyła zapewne jako siedzisko dla pilnującego więźniów.
Początkowo lochy połączone były schodami biegnącymi w murze ściany północnej z parterem Skrzydła Południowego. Przejście to przestano użytkować w XIX w., za to powstało wejście w ścianie wschodniej Wieży Więziennej.
Po zakończeniu trwającej inwestycji lochy mają być udostępniane zwiedzającym.
„Kompleksowe zagospodarowanie tarasów oraz odbudowa skrzydła północnego Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie” to największa inwestycja od czasów powojennej odbudowy Zamku. Całość prac trwać ma do 2025 r. i kosztować ma ponad 85 mln zł, z czego część na modernizację tarasów dofinansowane zostanie z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego. Pozostała kwota pochodzi z budżetu Województwa Zachodniopomorskiego.
Projekt NR RPZP.04.01.00-32-4004/21 w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014-2020 Oś Priorytetowa 4 Naturalne otoczenie człowieka Działanie 4.1 Dziedzictwo kulturowe
Miejsce
Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie
