Niesamowici Gryfici to podcasty Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie o fascynującej historii książęcej dynastii Gryfitów, która przez około 500 lat władała Księstwem Pomorskim.
Niezwykłe dzieje Szczecina i Pomorza Zachodniego. Opowieści o władcach i ich problemach, zręcznej polityce i niezręcznych posunięciach, reformach i gospodarce, o przemianach społecznych, głośnych konfliktach i wielkich miłościach.
Seria „Bogusław X Wielki” to historia najwybitniejszego z Gryfitów – Bogusława X (1454-1523), którego dokonania na przestrzeni wieków stały się źródłem zainteresowania kronikarzy, uczonych, badaczy i powieściopisarzy. Przygotowana została z okazji obchodzonego w 2023 przez szczeciński Zamek Roku Bogusława X Wielkiego.
Głównym partnerem Roku Bogusława X Wielkiego jest Szczecińska Energetyka Cieplna.
Podcastów można wysłuchać na Spotify oraz Youtube.
PODCAST 01
Księstwo na głowie. Dlaczego Bogusław był Wielki
Bogusław X Wielki (1454-1523) uznawany jest za najbardziej zasłużonego władcę Księstwa Pomorskiego. Zyskał sławę zręcznego polityka. Podejmował śmiałe wyzwania, wykazywał się odwagą i potrafił pozyskiwać sojuszników na dworach królewskich. Dlaczego Bogusław X był Wielki? Rozmowa z historykiem, mediewistą prof. Edwardem Rymarem, wybitnym znawcą historii Pomorza i dziejów Gryfitów.
PODCAST 02
Książę ogarnia system. Organizacja państwa Bogusława X Wielkiego
W drugim podcaście rozmawiamy o organizacji państwa Bogusława X na początku i u kresu jego władania z profesorem Radosławem Gazińskim z Uniwersytetu Szczecińskiego, uznanym badaczem historii Pomorza oraz historii powszechnej czasów nowożytnych. Zajmuje się między innymi historią gospodarczą Księstwa Pomorskiego i Królestwa Pruskiego, środowiskami urzędniczym i rozwojem biurokracji na dworze książęcym i we władzach miejskich. Pan Profesor także prowadzi badania nad składem szczecińskiej Rady Miejskiej od czasów średniowiecza po koniec XVIII wieku. Jest wydawcą źródeł archiwalnych, m.in. rejestrów miasta Szczecina, a miłośnikom zamkowych publikacji jest doskonale znany m.in. jako recenzent polskiego wydania słynnej kroniki Paula Friedeborna.
PODCAST 03
Kłopoty z sąsiadami. Polityka zagraniczna Bogusława X
Trzeci podcast z serii o Bogusławie poświęcony jest m.in. jego relacjom z Brandenburgią i innymi państwami, udziale księcia w wojnach i ich skutkach, a także sukcesach i porażkach dyplomacji. O kłopotach z sąsiadami Księstwa Pomorskiego i polityce zagranicznej Bogusława Wielkiego rozmawiamy z profesorem Pawłem Gutem, historykiem i archiwistą z Archiwum Państwowego w Szczecinie, wykładowcą Instytutu Historycznego Uniwersytetu Szczecińskiego. Prof. Paweł Gut prowadzi badania w zakresie historii nowożytnej Pomorza oraz Prus, miast Pomorza w czasach nowożytnych, administracji i sądownictwa oraz nauk pomocniczych historii. Pan Profesor jest także specjalistą od sfragistyki, czyli badania pieczęci jako źródeł historycznych, a także archiwistą, byłym koordynatorem zespołu naukowego opracowania zrealizowanego przez Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie, polskiego wydania pierwszej drukowanej kroniki Szczecina autorstwa Paula Friedeborna.
PODCAST 04
Książę zięć króla. Relacje z Polską
Do czwartego podcastu z serii o Bogusławie zaprosiliśmy historyka i archiwistę prof. Waldemara Chorążyczewskiego z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, autora licznych publikacji, których tematyka badawcza obejmuje między innymi dzieje Kancelarii Królestwa Polskiego oraz system sfragistyczny, czyli system pieczęci Jagiellonów. W tym odcinku naszego podcastu rozmawiamy o relacjach państwa Gryfitów z Polską.
Na przełomie XV i XVI wieku Jagiellonowie byli jedną z najważniejszych dynastii Europy. Bogusławowi X, władcy Księstwa Pomorskiego udało się zacieśnić z nimi więzi, a w końcu nawet poślubić Annę Jagiellonkę, córkę polskiego króla Kazimierza Jagiellończyka. Zachęcamy do wysłuchania tej fascynującej opowieści o relacjach Jagiellonów z Gryfitami.
PODCAST 05
Skargi na księcia. Wewnętrzni wrogowie i konflikty
Nie jest łatwo być księciem we własnym kraju, zwłaszcza gdy chce się przeprowadzić cały szereg reform. Gryfita Bogusław przekonał się o tym, gdy próbował uregulować na swoją korzyść sytuację z miastami Księstwa Pomorskiego. O wewnętrznych konfliktach księcia Bogusława X rozmawiamy z doktorem hab. Rafałem Simińskim z Uniwersytetu Szczecińskiego, archiwistą i historykiem mediewistą, członkiem międzynarodowych zespołów badawczych, specjalizującym się w problematyce nadbałtyckiej, ze szczególnym uwzględnieniem Pomorza Zachodniego w średniowieczu. Pan Profesor jest autorem m.in. publikacji „Konflikt, pojednanie, współpraca”, „Studia nad polityką książąt zachodniopomorskich i biskupów kamieńskich wobec Zakonu Krzyżackiego w Prusach w latach 1320-1423” oraz współredaktorem książki „Między misją a profesją. Ewolucja roli dyplomaty w stosunkach międzynarodowych na przestrzeni dziejów”, a także tłumaczem księgi pierwszej wydanego przez Zamek przekładu słynnej Kroniki Paula Friedeborna „Historyczny opis miasta Szczecina”.
PODCAST 06
Książę i kobiety. Bogusław X syn, mąż, brat i ojciec
Według kronikarzy matka nie tylko go zaniedbywała, ale nawet próbowała otruć. Dla sióstr i córek musiał znaleźć dobre partie, co było szansą, ale i utrapieniem Bogusława X. O kobietach w otoczeniu księcia Bogusława X Wielkiego, ale i sytuacji kobiet w jego czasach rozmawiamy z prof. Agnieszką Teterycz-Puzio z Instytutu Historii Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku, historyczką, znawczynią tematyki średniowiecza, a także kobiet i dzieciństwa w tej epoce. Autorką licznych publikacji, między innymi „Prawa kobiet dawniej i dziś”, „Piastowskie księżne regentki”, „O utrzymanie władzy dla synów” czy” Gryfina. Niedoceniana księżna”.
PODCAST 07
Książę i wiara. Bogusław X i Kościoły
Po zjednoczeniu Księstwa Bogusław X próbował zreformować państwo i umocnić władzę książęcą. O tym, jak wyglądały relacje księcia z Kościołem rozmawiamy z doktorem hab. Rafałem Simińskim z Uniwersytetu Szczecińskiego, archiwistą i historykiem mediewistą, członkiem międzynarodowych zespołów badawczych specjalizującym się w problematyce nadbałtyckiej, ze szczególnym uwzględnieniem Pomorza Zachodniego w średniowieczu. Autorem między innymi publikacji „Konflikt, pojednanie, współpraca” i ” Studia nad polityką książąt zachodniopomorskich i biskupów kamieńskich wobec Zakonu Krzyżackiego w Prusach w latach 1320-1424”.
PODCAST 08
Książe i wielki świat. Wyprawa Bogusława X do Ziemi Świętej
Bohaterska pielgrzymka, zwycięska bitwa na morzu, podziw dożów weneckich i niezwykły prezent od samego papieża. Wyprawa księcia Bogusława X Wielkiego do Ziemi Świętej do dziś budzi zainteresowanie i inspiruje twórców. O najsłynniejszej w dziejach Księstwa Pomorskiego podróży rozmawiamy z profesorem Edwardem Rymarem, znawcą dziejów Gryfitów, historykiem mediewistą, autorem licznych publikacji, między innymi książki „Wielka podróż Wielkiego Księcia. Wyprawa Bogusława X Pomorskiego na niemiecki dwór królewski do Ziemi Świętej i Rzymu w latach 1496-1498”.
PODCAST 09
Niezły z księcia model. Bogusław X jako mecenas i bohater sztuki
Ponoć portret Bogusława X, namalowany przez jednego z najwybitniejszych artystów weneckich, wisiał w pałacu samego doży Agustina Barbarigo. Podobno książę sam również inwestował w sztukę. To on miał zamówić np. obraz Madonny z Dzieciątkiem, związany ze słynną niderlandzkim szkołą Quentina Massysa. Czy rzeczywiście Bogusław X rozumiał wartość sztuki i był jej fundatorem? Czy wspominane dziś dzieła z jego okresu istniały naprawdę? A jeśli tak, to co się z nimi stało? O Bogusławie X jako mecenasie i bohaterze sztuki rozmawiamy z historykiem sztuki prof. Barbarą Ochędowską-Grzelak z Uniwersytetu Szczecińskiego, wykładowczynią w Instytucie Historycznym oraz na Bałtyckich Studiach Kulturowych, specjalizującą się w sztuce Pomorza i sztuce na dworze książąt pomorskich, a także w tematyce historii ochrony dóbr kultury.
PODCAST 10
Książęcy majątek. Inwentarz spuścizny Bogusława X Wielkiego
W tym odcinku zamkowego podcastu zajrzymy do skarbca, a nawet do szafy i skrzyń księcia Bogusława X. Publikacja „Inwentarz spuścizny księcia Bogusława X Wielkiego z 1523/1524 roku” jest kontynuacją cyklu wydawniczego Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie, poświęconego rękopiśmiennym materiałom źródłowym z dawnej książęcej kancelarii dworskiej. O publikacji i majątku księcia rozmawiamy z Jerzym Grzelakiem, historykiem i archiwistą, specjalizującym się w tłumaczeniu dokumentów rękopiśmiennych i druków z epoki nowożytnej oraz prof. Rafałem Simińskim z Uniwersytetu Szczecińskiego, historykiem mediewistą i archiwistą, członkiem międzynarodowych zespołów badawczych specjalizujących się w problematyce nadbałtyckiej, ze szczególnym uwzględnieniem Pomorza Zachodniego w średniowieczu.
