Niesamowici Gryfici to podcasty Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie o fascynującej historii książęcej dynastii Gryfitów, która przez około 500 lat władała Księstwem Pomorskim.
Niezwykłe dzieje Szczecina i Pomorza Zachodniego. Opowieści o władcach i ich problemach, zręcznej polityce i niezręcznych posunięciach, reformach i gospodarce, o przemianach społecznych, głośnych konfliktach i wielkich miłościach.
Seria „Bogusław X Wielki” to historia najwybitniejszego z Gryfitów – Bogusława X (1454-1523), którego dokonania na przestrzeni wieków stały się źródłem zainteresowania kronikarzy, uczonych, badaczy i powieściopisarzy. Przygotowana została z okazji obchodzonego w 2023 przez szczeciński Zamek Roku Bogusława X Wielkiego.
Głównym partnerem Roku Bogusława X Wielkiego jest Szczecińska Energetyka Cieplna.
Podcastów można wysłuchać na Spotify oraz Youtube.
PODCAST 01
Księstwo na głowie. Dlaczego Bogusław był Wielki
Bogusław X Wielki (1454-1523) uznawany jest za najbardziej zasłużonego władcę Księstwa Pomorskiego. Zyskał sławę zręcznego polityka. Podejmował śmiałe wyzwania, wykazywał się odwagą i potrafił pozyskiwać sojuszników na dworach królewskich. Dlaczego Bogusław X był Wielki? Rozmowa z historykiem, mediewistą prof. Edwardem Rymarem, wybitnym znawcą historii Pomorza i dziejów Gryfitów.
PODCAST 02
Książę ogarnia system. Organizacja państwa Bogusława X Wielkiego
W drugim podcaście rozmawiamy o organizacji państwa Bogusława X na początku i u kresu jego władania z profesorem Radosławem Gazińskim z Uniwersytetu Szczecińskiego, uznanym badaczem historii Pomorza oraz historii powszechnej czasów nowożytnych. Zajmuje się między innymi historią gospodarczą Księstwa Pomorskiego i Królestwa Pruskiego, środowiskami urzędniczym i rozwojem biurokracji na dworze książęcym i we władzach miejskich. Pan Profesor także prowadzi badania nad składem szczecińskiej Rady Miejskiej od czasów średniowiecza po koniec XVIII wieku. Jest wydawcą źródeł archiwalnych, m.in. rejestrów miasta Szczecina, a miłośnikom zamkowych publikacji jest doskonale znany m.in. jako recenzent polskiego wydania słynnej kroniki Paula Friedeborna.
PODCAST 03
Kłopoty z sąsiadami. Polityka zagraniczna Bogusława X
Trzeci podcast z serii o Bogusławie poświęcony jest m.in. jego relacjom z Brandenburgią i innymi państwami, udziale księcia w wojnach i ich skutkach, a także sukcesach i porażkach dyplomacji. O kłopotach z sąsiadami Księstwa Pomorskiego i polityce zagranicznej Bogusława Wielkiego rozmawiamy z profesorem Pawłem Gutem, historykiem i archiwistą z Archiwum Państwowego w Szczecinie, wykładowcą Instytutu Historycznego Uniwersytetu Szczecińskiego. Prof. Paweł Gut prowadzi badania w zakresie historii nowożytnej Pomorza oraz Prus, miast Pomorza w czasach nowożytnych, administracji i sądownictwa oraz nauk pomocniczych historii. Pan Profesor jest także specjalistą od sfragistyki, czyli badania pieczęci jako źródeł historycznych, a także archiwistą, byłym koordynatorem zespołu naukowego opracowania zrealizowanego przez Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie, polskiego wydania pierwszej drukowanej kroniki Szczecina autorstwa Paula Friedeborna.
PODCAST 04
Książę zięć króla. Relacje z Polską
Do czwartego podcastu z serii o Bogusławie zaprosiliśmy historyka i archiwistę prof. Waldemara Chorążyczewskiego z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, autora licznych publikacji, których tematyka badawcza obejmuje między innymi dzieje Kancelarii Królestwa Polskiego oraz system sfragistyczny, czyli system pieczęci Jagiellonów. W tym odcinku naszego podcastu rozmawiamy o relacjach państwa Gryfitów z Polską.
Na przełomie XV i XVI wieku Jagiellonowie byli jedną z najważniejszych dynastii Europy. Bogusławowi X, władcy Księstwa Pomorskiego udało się zacieśnić z nimi więzi, a w końcu nawet poślubić Annę Jagiellonkę, córkę polskiego króla Kazimierza Jagiellończyka. Zachęcamy do wysłuchania tej fascynującej opowieści o relacjach Jagiellonów z Gryfitami.
PODCAST 05
Skargi na księcia. Wewnętrzni wrogowie i konflikty
Nie jest łatwo być księciem we własnym kraju, zwłaszcza gdy chce się przeprowadzić cały szereg reform. Gryfita Bogusław przekonał się o tym, gdy próbował uregulować na swoją korzyść sytuację z miastami Księstwa Pomorskiego. O wewnętrznych konfliktach księcia Bogusława X rozmawiamy z doktorem hab. Rafałem Simińskim z Uniwersytetu Szczecińskiego, archiwistą i historykiem mediewistą, członkiem międzynarodowych zespołów badawczych, specjalizującym się w problematyce nadbałtyckiej, ze szczególnym uwzględnieniem Pomorza Zachodniego w średniowieczu. Pan Profesor jest autorem m.in. publikacji „Konflikt, pojednanie, współpraca”, „Studia nad polityką książąt zachodniopomorskich i biskupów kamieńskich wobec Zakonu Krzyżackiego w Prusach w latach 1320-1423” oraz współredaktorem książki „Między misją a profesją. Ewolucja roli dyplomaty w stosunkach międzynarodowych na przestrzeni dziejów”, a także tłumaczem księgi pierwszej wydanego przez Zamek przekładu słynnej Kroniki Paula Friedeborna „Historyczny opis miasta Szczecina”.
PODCAST 06
Książę i kobiety. Bogusław X syn, mąż, brat i ojciec
Według kronikarzy matka nie tylko go zaniedbywała, ale nawet próbowała otruć. Dla sióstr i córek musiał znaleźć dobre partie, co było szansą, ale i utrapieniem Bogusława X. O kobietach w otoczeniu księcia Bogusława X Wielkiego, ale i sytuacji kobiet w jego czasach rozmawiamy z prof. Agnieszką Teterycz-Puzio z Instytutu Historii Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku, historyczką, znawczynią tematyki średniowiecza, a także kobiet i dzieciństwa w tej epoce. Autorką licznych publikacji, między innymi „Prawa kobiet dawniej i dziś”, „Piastowskie księżne regentki”, „O utrzymanie władzy dla synów” czy” Gryfina. Niedoceniana księżna”.
PODCAST 07
Książę i wiara. Bogusław X i Kościoły
Po zjednoczeniu Księstwa Bogusław X próbował zreformować państwo i umocnić władzę książęcą. O tym, jak wyglądały relacje księcia z Kościołem rozmawiamy z doktorem hab. Rafałem Simińskim z Uniwersytetu Szczecińskiego, archiwistą i historykiem mediewistą, członkiem międzynarodowych zespołów badawczych specjalizującym się w problematyce nadbałtyckiej, ze szczególnym uwzględnieniem Pomorza Zachodniego w średniowieczu. Autorem między innymi publikacji „Konflikt, pojednanie, współpraca” i ” Studia nad polityką książąt zachodniopomorskich i biskupów kamieńskich wobec Zakonu Krzyżackiego w Prusach w latach 1320-1424”.
PODCAST 08
Książe i wielki świat. Wyprawa Bogusława X do Ziemi Świętej
Bohaterska pielgrzymka, zwycięska bitwa na morzu, podziw dożów weneckich i niezwykły prezent od samego papieża. Wyprawa księcia Bogusława X Wielkiego do Ziemi Świętej do dziś budzi zainteresowanie i inspiruje twórców. O najsłynniejszej w dziejach Księstwa Pomorskiego podróży rozmawiamy z profesorem Edwardem Rymarem, znawcą dziejów Gryfitów, historykiem mediewistą, autorem licznych publikacji, między innymi książki „Wielka podróż Wielkiego Księcia. Wyprawa Bogusława X Pomorskiego na niemiecki dwór królewski do Ziemi Świętej i Rzymu w latach 1496-1498”.
PODCAST 09
Niezły z księcia model. Bogusław X jako mecenas i bohater sztuki
Ponoć portret Bogusława X, namalowany przez jednego z najwybitniejszych artystów weneckich, wisiał w pałacu samego doży Agustina Barbarigo. Podobno książę sam również inwestował w sztukę. To on miał zamówić np. obraz Madonny z Dzieciątkiem, związany ze słynną niderlandzkim szkołą Quentina Massysa. Czy rzeczywiście Bogusław X rozumiał wartość sztuki i był jej fundatorem? Czy wspominane dziś dzieła z jego okresu istniały naprawdę? A jeśli tak, to co się z nimi stało? O Bogusławie X jako mecenasie i bohaterze sztuki rozmawiamy z historykiem sztuki prof. Barbarą Ochendowską-Grzelak z Uniwersytetu Szczecińskiego, wykładowczynią w Instytucie Historycznym oraz na Bałtyckich Studiach Kulturowych, specjalizującą się w sztuce Pomorza i sztuce na dworze książąt pomorskich, a także w tematyce historii ochrony dóbr kultury.
PODCAST 10
Książęcy majątek. Inwentarz spuścizny Bogusława X Wielkiego
W tym odcinku zamkowego podcastu zajrzymy do skarbca, a nawet do szafy i skrzyń księcia Bogusława X. Publikacja „Inwentarz spuścizny księcia Bogusława X Wielkiego z 1523/1524 roku” jest kontynuacją cyklu wydawniczego Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie, poświęconego rękopiśmiennym materiałom źródłowym z dawnej książęcej kancelarii dworskiej. O publikacji i majątku księcia rozmawiamy z Jerzym Grzelakiem, historykiem i archiwistą, specjalizującym się w tłumaczeniu dokumentów rękopiśmiennych i druków z epoki nowożytnej oraz prof. Rafałem Simińskim z Uniwersytetu Szczecińskiego, historykiem mediewistą i archiwistą, członkiem międzynarodowych zespołów badawczych specjalizujących się w problematyce nadbałtyckiej, ze szczególnym uwzględnieniem Pomorza Zachodniego w średniowieczu.
PODCAST 11
Niesamowici Gryfici – Zwiedzaj z nami! ODCINEK SPECJALNY
Specjalny odcinek podcastu „Niesamowici Gryfici” poświęcony jest atrakcjom Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie i zachodniopomorskim ciekawostkom związanym z Gryfitami. Odkrywamy m.in. wyjątkową, nową propozycję szczecińskiego Zamku – możliwość wejścia do „serca” barokowego zegara! Ten unikatowy czasomierz na Wieży Zegarowej jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Zamku. Powstał w 1693 roku dla upamiętnienia zwycięstwa Szwedów nad Brandenburgią.
Zegar intryguje nie tylko kunsztownymi zdobieniami, ale również nietypowymi rozwiązaniami. Zielony maszkaron w centrum jego tarczy porusza oczami zgodnie z ruchem dużej wskazówki godzinowej. W ustach ma cyfrę wskazującą dzień miesiąca. Błazen wybija godziny i kwadranse, kłapiąc przy tym szczęką i przewracając oczami. Dolna tarcza, zdobiona gryfami, precyzyjnie wskazuje kwadranse. Zegar pokazuje nawet fazy księżyca!
O historii i tajemnicach zamkowego zegara, zaprojektowanego przez Johanna von Goethego i wykonanego przez Caspara Nitardy’ego z Drawska Pomorskiego, opowiada opiekun zegara Czesław Złotnik.
Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie, niegdyś główna rezydencja Gryfitów, to doskonały punkt startowy do turystycznej wyprawy po Pomorzu Zachodnim. Przemierzając region śladami Gryfitów odkryć można zachwycające obiekty historyczne i współczesne atrakcje. W podcaście zwiedzamy je z zamkowym przewodnikiem Tomaszem Wieczorkiem z Centrum Informacji Kulturalnej i Turystycznej. Wędrujemy m.in. do Kamienia Pomorskiego i Trzebiatowa. Odwiedzamy zamki w Darłowie i Szczecinku. Podziwiamy zachwycającą (a czasem wręcz legendarną) zachodniopomorską przyrodę i podpowiadamy, jak można przemierzać region (np. rozbudowaną siecią tras rowerowych!). Rozmowy prowadzi Monika Adamowska, kierowniczka Centrum Informacji Kulturalnej i Turystycznej w Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie.
Scenariusz podcastu: Beata Biedrzycka
Podcast jest współfinansowany przez Zachodniopomorską Regionalną Organizację Turystyczną.
PODCAST 11: Die erstaunlichen Greifen – Kommen Sie mit uns! SONDERFOLGE
Eine Sonderfolge des Podcasts ‘Die erstaunlichen Greifen’ ist den Attraktionen des Schlosses der Pommerschen Herzöge in Stettin und den mit den Greifen verbundenen westpommerschen Kuriositäten gewidmet. Wir entdecken unter anderem ein einzigartiges neues Angebot des Stettiner Schlosses – die Möglichkeit, das “Herz” einer Barockuhr zu betreten! Dieser einzigartige Zeitmesser auf dem Uhrenturm ist eines der bekanntesten Symbole des Schlosses. Sie wurde 1693 zum Gedenken an den Sieg der Schweden über Brandenburg erbaut.
Die Uhr ist nicht nur wegen ihrer kunstvollen Verzierungen, sondern auch wegen ihrer ungewöhnlichen Konstruktionslösungen faszinierend. Das grüne Maskaron in der Mitte des Zifferblatts bewegt seine Augen im Einklang mit der Bewegung des großen Stundenzeigers. In seinem Mund befindet sich eine Zahl, die den Tag des Monats anzeigt. Der Narr schlägt die Stunden und Viertelstunden aus, wobei er mit dem Kiefer schnappt und mit den Augen rollt. Das untere Zifferblatt, das mit Greifen verziert ist, zeigt die Viertelstunden genau an. Die Uhr zeigt sogar die Phasen des Mondes an!
Die Geschichte und die Geheimnisse der von Johann von Goethe entworfenen und von Caspar Nitardy aus Drawsko Pomorskie gefertigten Schlossuhr werden vom Wächter der Uhr , Czesław Złotnik, erzählt.
Das Schloss der Pommerschen Herzöge in Szczecin, einst die Hauptresidenz der Greifen, ist ein hervorragender Ausgangspunkt für eine touristische Tour durch Westpommern. Wenn Sie auf den Spuren der Greifen durch die Region reisen, können Sie reizvolle historische Gebäude und moderne Attraktionen entdecken. In diesem Podcast besuchen wir diese mit dem Schlossführer Tomasz Wieczorek vom Kultur- und Tourismusinformationszentrum. Wir reisen u.a. nach Kamień Pomorski und Trzebiatów. Wir besuchen die Schlösser in Darłowo und Szczecinek. Wir bewundern die atemberaubende (und manchmal sagenumwobene) Landschaft Westpommerns und zeigen Ihnen Möglichkeiten, die Region zu erkunden (z.B. über ein ausgedehntes Netz von Radwegen!). Die Interviews werden von Monika Adamowska, Leiterin des Kultur- und Tourismusinformationszentrums im Schloss der Pommerschen Herzöge in Stettin, durchgeführt.
Der Podcast wird von der Westpommerschen Regionalen Tourismusorganisation kofinanziert.
PODCAST 11: The Amazing Griffins – Visit with us! A SPECIAL EPISODE
Special episode of “The Amazing Griffins” podcast is dedicated to the attractions of the Castle of Pomeranian Dukes in Szczecin and West Pomeranian curiosities related to the Griffins dynasty. We discover, among other things, a unique new offer of the Szczecin’s Castle – the opportunity to enter the “heart” of the Baroque clock! This unique horologe on the Clock Tower is one of the most recognizable symbols of the Castle. It was created in 1693 to commemorate the victory of the Swedes over Brandenburg.
The clock intrigues not only with its elaborate decorations, but also with unusual solutions. The green mascaron in the centre of its dial moves its eyes in accordance with the movement of the large hour hand. In its mouth it has a numeral indicating the day of the month. The clown punches out hours and quarters, while snapping his jaw and rolling his eyes. The lower dial, decorated with griffins, precisely indicates quarters. The clock even shows phases of the moon!
The history and secrets of the castle clock – designed by Johann von Goethe and made by Caspar Nitardi of Dramburg (now: Drawsko Pomorskie) – are told by the clock’s keeper Czesław Złotnik.
The Castle of the Pomeranian Dukes in Szczecin, once the main residence of the Griffin dynasty, is an excellent starting point for a tourist tour of Western Pomerania. While travelling across the region in the footsteps of the Griffins, you can discover wonderful historical sites as well as modern attractions. In the podcast, we explore them with castle guide Tomasz Wieczorek of the Cultural and Tourist Information Centre. We wander to Kamień Pomorski and Trzebiatów, among other places. We visit castles in Darłowo and Szczecinek. We admire the stunning (and sometimes legendary) West Pomeranian nature and suggest ways of travelling in the region (for example, using the extensive network of bicycle routes!). The interviews are conducted by Monika Adamowska, manager of the Cultural and Tourist Information Centre at the Castle of Pomeranian Dukes in Szczecin.
The podcast is co-financed by the Western Pomeranian Regional Tourist Organization.
