Panorama oblężonego Szczecina

Panorama oblężonego Szczecina

Eksponat prezentowany w ramach galerii online – Galerii z Gryfem

Miedzioryt powstał w 1696 roku na podstawie rysunku z roku 1659 sporządzonego przez szwedzkiego kwatermistrza Erika Johnsona Dahlbergha. Jest to jedno z kilku przedstawień Szczecina (będącego ówcześnie w rękach szwedzkich), ukazujących obraz walk i oblężenie miasta przez połączone wojska cesarskie i elektora Brandenburgii w okresie od 29 września do 16 listopada 1659 roku. Rycina została opublikowana przez wydawnictwo Christopha Riegla w Norymberdze w dziele Samuela Pufendorfa De rebus a Carolo Gustavo dopiero w 1696 roku po zakończeniu działań wojennych.

Miedzioryt Dahlbergha dokumentował i gloryfikował obronę twierdzy szczecińskiej przez Szwedów, którzy ostatecznie w tym starciu odnieśli zwycięstwo.

Zobacz galerię zdjęć

Panorama o efektownej, barokowej stylistyce, zatytułowana Delineatio Obsidionis Urbis Stetini […] obwiedziona ozdobną bordiurą, przedstawia Szczecin z lotu ptaka od strony zachodniej wraz z okolicznym pejzażem, nieobejmującym w całości teatru działań oblężniczych. Na pierwszym planie wyeksponowano nieistniejące wzniesienie, z którego to rzekomo utrwalono obraz bitwy. Samo miasto ukazane jest na tle rozległej, płaskiej równiny pokrytej gruntami ornymi. W głębi za rozlewiskami Odry, horyzont przesłania obszar Puszczy Goleniowskiej. Co ciekawe, poza zabudową miejską brak jest jakichkolwiek innych osiedli, które zapewne już wcześniej zostały wyburzone przez Szwedów w obawie, że mogłyby posłużyć siłom zbrojnym atakującym miasto za punkty oporu. Widok miasta opracowany jest schematycznie w formie planu z zarysowaną siatką ulic i plastycznie wyróżnionymi najważniejszymi budowlami: zamkiem i kościołami Mariackim, św. Jakuba, św. Mikołaja i św. Jana. Zabudowę otaczają średniowieczne mury obronne oraz nowożytne fortyfikacje ziemne i bastiony. Na zachód poza fortyfikacjami, ukazano obraz zmagań bitewnych oddziałów kawalerii, spowitych kłębami dymu. Obłoczki dymu oraz wykreślone trajektorie lotu kul i rozrywających się pocisków z moździerzy, towarzyszą także armatom ostrzeliwującym miasto.

Rycina zaopatrzona jest w lakoniczną legendę umieszczoną na podwieszonej draperii, zwieńczonej herbem Szczecina podtrzymywanym przez ukoronowane lwy na tle trofeów wojennych.