19. Festiwal Filmów Afrykańskich Afrykamera

19. FESTIWAL FILMÓW AFRYKAŃSKICH AFRYKAMERA

29 listopada – 4 grudnia

Tegoroczne wydarzenie, zatytułowane “African Gaze: Queer” prezentuje złożone i wielowarstwowe tożsamości czarnej oraz afrykańskiej społeczności queer, queerową miłość i różne formy stawiania oporu. Część programu tego wydarzenia trafi do Kina Zamek, które zaprezentuje sześć filmów.

Festiwal Filmowy AFRYKAMERA został zapoczątkowany w 2006 roku przez Fundację FilmGramm we współpracy z Ambasadą Republiki Południowej Afryki. Od tego czasu zyskał pozycję pierwszego i największego afrykańskiego festiwalu filmowego w Europie Środkowo-Wschodniej, prezentując szeroką gamę afrykańskich filmów oraz promując afrykańską kulturę, sztukę i muzykę. Tegoroczna queerowa tematyka Festiwalu wpisuje się w globalną dyskusję o tożsamości i społecznych przemianach. Celem Festiwalu jest ukazanie dekolonialnej i afrofuturystycznej perspektywy, zakłócającej obecnie panujące status quo.

Tegoroczny program jest owocem współpracy dyrektor artystycznej Festiwalu Ramat S. Musa z międzynarodową grupą twórców, kuratorów oraz działaczy – z Sudanu, Kenii, Tunezji, Nigerii, Wielkiej Brytanii, Niemiec i Polski.

Określenie „kino afrykańskie”, podobnie jak „sztuka afrykańska”, nie odnosi się do konkretnego stylu, lecz jedynie do geografii. Kontynent afrykański to 54 kraje, ponad 3 tysiące grup etnicznych i języków, co przekłada się na niezwykle różnorodne kino i bogatą kulturę. Historia kina afrykańskiego sięga lat 60. XX wieku i dekolonizacji kontynentu. Dziś afrykańskie filmy są stałym elementem festiwali filmowych na całym świecie, a ich twórcy zdobywają uznanie za wkład w rozwój sztuki filmowej.

PROGRAM

JAK ZOSTAŁAM PERLICZKĄ
29 listopada (piątek), godz. 19:00
dramat, Zambia, Wielka Brytania, Irlandia 2024 (135 min)
Reżyseria Rungano Nyoni
Obsada: Susan Chardy, Elizabeth Chisela, Henry B.J. Phiri
„Jak zostałam perliczką” to film, który opowiada historię Shuli – dorosłej kobiety, która podczas podróży natrafia na ciało swojego wujka Fredda. To tragiczne odkrycie zmusza ją do zmierzenia się z traumami z przeszłości, społecznymi oczekiwaniami wobec kobiet oraz do nauczenia się, jak ostrzegać innych przed zagrożeniem – niczym czujna perliczka. Film w sugestywny sposób ukazuje jej cichą walkę o wyrażenie własnego głosu i sprzeciwu wobec przemocy oraz niesprawiedliwości.
To najnowsza propozycja od wytwórni A24 – pięknie nakręcona, inspirująca opowieść o odwadze, która zachęca, abyśmy sami stawali się „perliczkami” i nie wahali się zabierać głosu w obliczu krzywdy.
Nagrody i festiwale: Un Certain Regard (Cannes 2024) dla najlepszej reżyser.

SALÃO DE BAILE (ŚWIAT BALLROOMU)
30 listopada (sobota), godz. 19:00
dokumentalny, Brazylia 2023 (92 min)
Reżyseria Juru, Vitã
Obsada: House Of Alafia, House Of Blyndex, House Of Bushidö, House Of Cabal, House Of Cazul, Casa De Cosmos, Casa De Dandara, Casa Dy Fokatruá, House Of Império, Casa De Lafond, House Of Mamba Negra, House Of Raabe
„Salao de Baile” to zaproszenie do świata ballroom’u – intensywnego, pełnego pasji i buntu serca queerowej kultury. To przestrzeń walki, wsparcia, akceptacji i leczenia dla osób, które nie wpasowują się w opresyjne ramy narzucone przez społeczeństwo. „Salao de Baile” wprowadza nas w ten świat pięknym balem w Rio de Janeiro, zorganizowany specjalnie na potrzeby tej produkcji. Każdy konkurs to spektakl barw i dźwięków, ale także portal do osobistych historii uczestników, którzy dzielą o konkurencjach prosto i od serca. Krótkie wstawki historyczne wzbogacają całość, ukazując korzenie i ewolucję kultury ballroom, a jednocześnie dostarczają cennego kontekstu. „Salao de Baile” zaintryguje zarówno tych, którzy dopiero odkrywają kulturę ballroom, jak i znawców chcących zobaczyć, jak rozkwita ona w Brazylii. To nie tylko film – to elektryzująca podróż, którą trzeba przeżyć!

KANAVAL
1 grudnia (niedziela), godz. 19:00
dramat, Kanada 2023 (112 min)
Reżyseria Henri Pardo
Obsada: Rayan Dieudonné, Penande Estime, Martin Dubreuil
„Kanaval” to poruszająca opowieść o utracie, tożsamości i poszukiwaniu nowego domu. Kiedy Rico, młody chłopak z Haiti, zostaje uratowany przed represjami dyktatorskiego reżimu i wysłany do Chicago, jego matka, Erzuile, trafia do niego po brutalnym pobiciu, które pozbawiło ją nienarodzonego dziecka. Jej żal i trauma oddalają ją od syna, a relacja między nimi staje się coraz bardziej napięta. W końcu oboje przenoszą się na wieś pod Montrealem, gdzie mieszkają ze starszym małżeństwem, próbując odnaleźć stabilizację. Jednak chłód zamkniętej społeczności i ciężar wspomnień coraz bardziej izolują młodego Rico, który ucieka w swój własny świat.
„Kanaval” nie tylko wciąga w historię Rico, ale także odkrywa przed widzem bogactwo haitańskich wierzeń, łącząc symbolikę tamtejszej kultury z opowieścią o dorastaniu, leczeniu ran i poszukiwaniu rodziny w najtrudniejszych chwilach. To film, który chwyta za serce i skłania do refleksji – idealny dla tych, którzy szukają kina poruszającego, pełnego głębi i kulturowej autentyczności.

WYKLUCZENI
2 grudnia (poniedziałek), godz. 19:00
thriller, Holandia 2024 (83 min)
Reżyseria Edson da Conceicao
Obsada: Emmanuel Ohene Boafo, Kimberley Agyarko, Aminata Soumaoro
„Wykluczeni” to horror, który przenika najgłębsze lęki. Rodzina uciekająca przed politycznym chaosem w Ghanie, wywołanym przez ujawnienie korupcji przez Samuela, próbuje znaleźć spokój w Holandii. Po tygodniach spędzonych w ośrodku dla imigrantów otrzymują wreszcie własne miejsce – ale czy to na pewno bezpieczna przystań? Gęsta, pełna napięcia atmosfera narasta z każdą sceną, prowadząc bohaterów i widzów na krawędź szaleństwa. To przerażająca historia o życiu w cieniu dyskryminacji, gdzie samą grozą staje się codzienna walka o przetrwanie.
Jeśli lubisz horrory, które wkradają się w podświadomość i nie pozwalają o sobie zapomnieć, Wykluczeni to film, którego nie możesz przegapić.
Nagrody i festiwale: Fantaspoa Film Festival (Brazylia), Europe on Screen (Indonezja), Blackstar International Film Festival (Gana), Toronto Black Film Festival (Kanda)

THE RADICAL
3 grudnia (wtorek), godz. 19:00
dokumentalny, Afryka Południowa 2022 (90 min)
Reżyseria Richard Finn Gregory
Występuje: Muhsin Hendricks
Muhsin Hendricks to pierwszy na świecie imam, który otwarcie jest gejem. Mimo licznych przeciwności stworzył w Kapsztadzie inkluzywny meczet, stając się głosem dla muzułmanów LGBTQ+ poszukujących akceptacji w miejscach, gdzie ich tożsamość jest prawnie zakazana. Radykał ukazuje jego walkę z „szklanym sufitem” homofobii, opowiadając o drodze, jaką przeszedł, aby stworzyć przestrzeń dla wykluczonych w społeczności muzułmańskiej.
Muhsin prezentuje wizję islamu – religii od zawsze opartej na pokoju i współczuciu – jako schronienie dla tych, którzy zmagają się z odrzuceniem. Pragnie wyprowadzić islam z patriarchalnych ograniczeń, by umożliwić każdemu, bez względu na orientację, odnalezienie w wierze ukojenia i zrozumienia.
Obserwując wysiłki pierwszego otwarcie homoseksualnego imama, widz ma okazję przemyśleć znaczenie duchowości wolnej od wykluczeń i zrozumieć, jak potężną siłą może być inkluzywność w religii. Radykał to poruszająca lekcja, że wiara może być miejscem akceptacji, a miłość do innych – aktem prawdziwej rewolucji.
Nagrody i festiwale: Africa Human Rights Film Fest 2022 (Najlepszy film dokumentalny), Vues D’en Face Grenoble (Nagroda Publiczności)

KARMEN GEÏ
4 grudnia (środa), godz. 19:00
dramat/musical, Senegal/Francja/Kanada 2001 (86 min)
Reżyseria Joseph Gaï Ramaka
Obsada: Djeïnaba Diop Gaï, Magaye Niang, Stephanie Biddle
„Karmen Geï” to porywający film osadzony w Senegalu, który przedstawia historię Karmen – nieuchwytnej femme fatale, która w mrocznym świecie przestępczym, z determinacją, walczy o swoją wolność. Jej postać to symbol buntu i siły, a jej historia to opowieść o dążeniu do samostanowienia w rzeczywistości, która nieustannie stawia przed nią przeszkody. Już na początku poznajemy ją podczas dramatycznej ucieczki z więzienia, co wprowadza nas w świat pełen muzyki i tańca.
Motyw śpiewu Karmen przypomina syrenę, która swoim głosem wabi ludzi w pułapkę. Film niejednokrotnie przywodzi na myśl mit o Ikarze, gdyż w piosenkach postacie są ostrzegane, by nie zbliżały się zbyt blisko do Karmen. Jednak, niepomne na te przestrogi, każda z nich podlatuje za blisko, co kończy się bolesnym lub nawet śmiertelnym upadkiem.
Karmen Geï ukazuje konflikt między nieskończonym pragnieniem wolności a ograniczeniami wynikającymi z ludzkich zachowań i obsesji. Pomimo że film powstał w 2001 roku, zachwyca swoimi intensywnymi barwami, krwistą bohaterką i rytmicznym tempem. To niezwykła podróż, która zmusza do refleksji nad tym, czy kobiety w tym świecie mogą w pełni cieszyć się swoją wolnością.