Krótkie metraże Davida Lyncha: 1966-1995

DAVID LYNCH W KINIE ZAMEK. PRZEGLĄD FILMÓW MISTRZA

KRÓTKIE METRAŻE DAVIDA LYNCHA: 1966-1995

18 maja (niedziela), godz. 17:00

Kino Zamek

Bilety: 22 zł (ulgowe 20 zł)

Zobaczcie, jak wybuchały płomienie ognia, który towarzyszyć będzie fanom kina na całym świecie przez kolejne dekady, w wyjątkowym zestawie sześciu krótkometrażowych filmów Davida Lyncha z początków jego kariery. Szkice pomysłów, które później zachwycą w „Miasteczku Twin Peaks” i „Zagubionej autostradzie” – niepohamowana twórcza odwaga i kreatywność czasów studenckich reżysera. To także pierwsze współprace Lyncha z Pieńkową Damą, Hawkiem czy Harrym Deanem Stantonem. Każdy z filmów jest poprzedzony krótkim wstępem samego reżysera, który w anegdotyczny i typowy dla swojego humorystycznego stylu wypowiedzi sposób, przybliża historie ich powstawania.

SHORTS: 1966-1995

Sześciu mężczyzn, którym robi się niedobrze (sześć razy) / Six Man Getting Sick (Six Times) / reż. David Lynch / USA / 1967 / 4’ + wstęp reżysera
Pierwszy film Davida Lyncha, stworzony podczas jego studiów w Pennsylvania Academy of the Fine Arts. Nakręcona kamerą 16 mm animacja poklatkowa, złożona z obrazów namalowanych przez reżysera, przedstawia sześć wymiotujących postaci; całości towarzyszy zapętlony dźwięk syreny. To zapowiedź twórczych zainteresowań Lyncha: odrzucenia tradycyjnej narracji na rzecz skupienia się na czystym człowieczeństwie i jego słabościach. Ekranowy debiut ognia, który będzie nam towarzyszył przez całą jego twórczość.

Alfabet / The Alphabet / reż. David Lynch / USA / 1968 / 4’ + wstęp reżysera
Jeden z najbardziej niepokojących krótkich metraży w historii kina i pierwsze pojawienie się scen aktorskich w kinematografii Lyncha. Ekranizacja snu siostrzenicy malarki i ówczesnej żony reżysera – Peggy Lentz. Oniryczna, wypełniona grozą opowieść o kobiecie uwięzionej w świecie alfabetu, bezustannie recytowanego przez dziecięcy chór. Film portretuje lęk przed społecznymi oczekiwaniami i kodyfikacją – stanięciem się tylko jednym, nic nie znaczącym elementem wielkiej masy ludzkiej.

Babcia / The Grandmother / reż. David Lynch / USA / 1970 / 34’ + wstęp reżysera
Obraz, który rozpoczął faktyczną karierę Lyncha i zachwycił świat amerykańskiego kina. Inspirowana angielską baśnią „Jaś i magiczna fasola” opowieść o ucieczce w świat fantazji chłopca wychowującego się w przemocowej rodzinie. Rezygnacja jednostki z życia zostaje tu ubrana w metaforę snu o opiekuńczej istocie, która może przytulić nas w zaświatach do swych rąk. American Film Institute określił „Babcię” jako „film wymykający się gatunkowym kwalifikacjom”.

Kaleka I & II / The Amputee I & II / reż. David Lynch / USA / 1973 / 4’ & 5’ + wstęp reżysera
Pierwszy w pełni aktorski projekt Davida Lyncha, będący autorską próbą stworzoną podczas walki o zdobycie funduszy na „Głowę do wycierania”. Reżyser przygotował dwie wersje filmu w oparciu o napisany monolog, zestawiając go z dwoma różnymi testowymi nagraniami opisanej sceny dla American Film Institute. Filmy przedstawiają kobietę bez nóg, z papierosem w ręku, piszącą emocjonalny list. W trakcie tej czynności przychodzi pielęgniarz, by zmienić jej opatrunki. Na ekranie występują: Catherine Coulson, szerzej znana jako Pieńkowa Dama z „Miasteczka Twin Peaks”, oraz sam Lynch.

Kowboj i Francuz / The Cowboy and the Frenchman / reż. David Lynch / Francja / 1988 / 26’ + wstęp reżysera
Po horrorach, eksperymentach, animacjach i zgłębianiu koszmaru cielesności, przyszła pora na pokazanie przez Lyncha jego komediowego talentu. Głuchy zarządca rancza wspólnie z podwładnymi trafiają na kogoś (lub coś) niespodziewanego, a mianowicie na tytułowego Francuza… A to dopiero początek dziwnych spotkań tego dnia. Film stanowi miks pomysłów, które reżyser rozwinie potem m.in. w „Blue Velvet”, „Dzikości serca”, czy – przede wszystkim – „Twin Peaks”. Po raz pierwszy w konstelacji Lyncha pojawia się Harry Dean Stanton, w roli postaci, którą twórca przekształci później w Gordona Cole’a. Na ekranie towarzyszą mu m.in. serialowy Hawk, czyli Michael Horse, oraz Jack Nance – gwiazda „Głowy do wycierania”. Co ciekawe, „Kowboj i Francuz” powstał w ramach cyklu „Francuzi oczami…” („Les Français vus par…”), w którym swoje krótkie metraże stworzyli także Andrzej Wajda oraz Jean-Luc Godard.

Złe przeczucia po złym czynie / Premonitions Following an Evil Deed (Lumiere) / reż. David Lynch / Francja / 1995 / 1’ + wstęp reżysera
Kolejna francuska kooperacja Lyncha, tym razem w ramach nowelowego „Lumière i spółka”, gdzie 41 światowej sławy reżyserów oddało hołd pionierom kina poprzez stworzenie filmów w duchu ich twórczości i za pomocą wymyślonego przez nich kinematografu. Trzy ujęcia pokazują policjantów odkrywających ciało młodej dziewczyny i idących poinformować jej rodziców. Między nimi pojawiają się charakterystyczne dla autora, nierzeczywiste przebitki: m.in. ludzie w maskach torturujący uwięzionego, nagiego mężczyznę, stojące pośrodku lasu łóżko i inne atrakcje. W niecałej minucie Lynch rozważa tu ludzką skłonność do zła, ukrywa zagadkę kryminalną oraz bawi się materią taśmy filmowej za pomocą ciekawego zabiegu montażowego z wykorzystaniem płomieni.