Mapa Azji Henricusa Hondiusa

Mapa Azji Henricusa Hondiusa – dedykowana Lubinusowi

Eksponat prezentowany w ramach galerii online – Galerii z Gryfem

Mapa Azji w oficynie Hondiusów / Janssoniusa wydawana była w tym samym czasie w kilku różniących się wariantach. Ich podstawą była mapa opracowana przez założyciela wydawnictwa, Jodocusa Hondiusa Starszego w 1606 r. Z czasem do treści kartograficznej dodawano nowe informacje, które pozyskiwano od podróżników. Aby uatrakcyjnić mapę, obudowano ją widokami 12 miast oraz 20 wizerunkami postaci zamieszkujących Azję. Mapa w takiej formie wydawana była m.in. w latach 1630, 1632 i 1642. W tym samym 1632 r. (a potem w 1638) wydano kolejną wersję, pozbawioną dolnej części z widokami 6 miast. Taki wzór – zdobienie map widokami miast i tzw. „typami” – był charakterystyczny dla kartografii niderlandzkiej i angielskiej (przede wszystkim dla twórczości Johna Speeda).

Zobacz galerię zdjęć mapy Azji 

Henricus Hondius prowadził w tym czasie wydawnictwo wespół z Joannesem Janssoniusem, swoim szwagrem. Był najmłodszym synem założyciela oficyny – Jodocusa Starszego. Zajmował się opracowywaniem i rytowaniem map, sygnował także swoim nazwiskiem część atlasów wydawanych wspólnie z Janssoniusem.

Egzemplarz dedykowany Lubinusowi został pozbawiony ozdobnej bordiury zarówno z miastami jak i postaciami. Nowością było rozwinięcie kartusza z dedykacją do formy okuciowej (w innych wariantach map Azji znajdował się w tym miejscu dużo skromniejszy kartusz z adresem wydawniczym). Mapę z dedykacją wydano po raz pierwszy w 1631 r. w oficynie Hondiusów (Jodocusa Młodszego i Henricusa). Po tej dacie usunięto z kartusza tytułowego informację o roku wydania, a pod dolną ramką z prawej strony dodano adres wydawcy: Amstelodami, apud Ioannem Janssonium, który od 1638 r. był już jedynym właścicielem oficyny. W takiej formie – bez daty w kartuszu i z nowym wydawcą – mapę opublikowano ponownie prawdopodobnie w roku 1642.

Podobnie jak w przypadku mapy Czech, także tu mamy do czynienia z nietypowym zabiegiem dedykacyjnym. Co więcej, jego wyjątkowość podkreśla fakt, że była to druga dedykacja mapy dla kartografa, która wyszła z tej samej oficyny. Obie dedykacje są niewyszukane, niemal identyczne i nie wspominają o dokonaniach kartograficznych adresata. Można chyba założyć, że skoro mapa Azji została opublikowana dokładnie w 10 lat po śmierci Lubinusa, zaczerpnęła inspirację z wcześniejszej mapy Kaeriusa i w ten sposób uczciła okrągłą rocznicę śmierci przyjaciela.