Książę wołogoski
i słupski
Bogusław V Wielki
(1317–1374)

wróć do poprzedniej strony

 

Książę wołogoski i słupski Bogusław V Wielki (1317–1374)

Syn Warcisława IV, księcia wołogoskiego i Elżbiety brandenburskiej, prawnuk Barnima I. Po śmierci ojca i okresie rządów opiekuńczych matki wraz z książętami z linii szczecińskiej – Ottonem I i Barnimem III, w 1338 r. objął samodzielne rządy w Księstwie Wołogoskim. W 1341 r. odzyskał ziemię słupską, daną w zastaw Zakonowi Krzyżackiemu przez wspomnianych książąt szczecińskich.  W 1372 r. dokonał podziału swego księstwa wzdłuż rzeki Świny, zachowując dla siebie część wschodnią (Księstwo Słupskie), podczas gdy w części na zachód od Świny rządy objęli jego bratankowie, synowie  Barnima IV – Bogusław VI i Barnim IV. Krótko przed śmiercią przekazał władzę swemu  synowi Kazimierzowi IV (zwanemu Kaźkiem słupskim).

Wobec wzrastającego zagrożenia krzyżackiego, Bogusław V zawarł w 1343 r.  skierowany przeciwko zakonowi sojusz z królem Polski Kazimierzem Wielkim. Stanowił on o wzajemnym poparciu zbrojnym i nieprzepuszczaniu przez swoje terytoria posiłków dla zakonu. Sojusz wzmocniono małżeństwem księcia z córką królewską – Elżbietą. Dzieci tej pary, Kazimierz i Elżbieta, wychowywały się na królewskim dworze na Wawelu. Związki z Królestwem Polskim wzmocniło przeznaczenie przez Kazimierza Wielkiego księcia Kazimierza na sukcesora polskiej korony (po Ludwiku Węgierskim), co dawało perspektywę zjednoczenia księstwa Gryfitów z Polską. Plany te nie doszły jednak do skutku. Bogusław V wzmocnił też swoje relacje z cesarstwem, gdy w 1363 r. Kazimierz Wielki wydał za mąż jego córkę Elżbietę za cesarza Karola IV Luksemburskiego.

W 1372 r. Bogusław V zakończył długoletnią wojnę z Meklemburgią, roszczącą sobie prawa do wyspy Rugii i okręgu Barda (dziś Barth w Niemczech). W wyniku zawartego pokoju oba terytoria pozostały w Księstwie Wołogoskim.

Bogusław V zniósł zamek w Darłowie i uczynił go swoją rezydencją.

Pochowany w katedrze kamieńskiej.

 

Żony Bogusława V

Bogusław V był dwukrotnie żonaty.

1.Elżbieta Piastówna (1326–1361), córka króla polskiego Kazimierza Wielkiego i jego pierwszej żony Aldony, księżniczki litewskiej. Ślub, mający związek z sojuszem polsko-pomorskim  podpisanym w 1343 r. w Poznaniu, miał miejsce  w tym samym roku, prawdopodobnie także w Poznaniu.

Pochowana w kościele klasztoru augustianów w Świątkach („Tron Marii” – Marienthron) k/Szczecinka (dziś w obrębie Szczecinka, kościół nie istnieje), ufundowanym przez jej męża, Bogusława V,  i jego braci.

2.Adelajda brunszwicka (1341–1407), córka księcia na Grubenhagen i Adelajdy hrabianki Eversten. Ślub miał miejsce w 1362 lub 1363 r. Adelajda przeżyła Bogusława o ponad trzydzieści lat. Po śmierci księcia przebywała na dworze swej pasierbicy, cesarzowej Elżbiety w Czechach. Po jej śmierci powróciła na Pomorze, gdzie ufundowała klasztor kartuzów („Mariekron” – Korona Marii) niedaleko Sławna, przeniesiony w 1407 r. do Darłowa (klasztor nie istnieje). Została pochowana w klasztornym kościele.

 

Potomstwo

Ze związku z Elżbietą Bogusław V miał dwoje dzieci – pierworodną córkę Elżbietę (1347-1399), która została żona cesarza Karola IV Luksemburskiego i syna Kazimierza IV (1351-1377), księcia słupskiego, niedoszłego pretendenta na tron Polski, który zmarł bezpotomnie.

Ze związku z Adelajdą Bogusław V miał trzech synów – Warcisława VII, Bogusława VIII i Barnima V,  którzy kolejno  panowali w Księstwie Słupskim. Ta gałąź rodu Gryfitów wymarła w następnym pokoleniu, ponieważ synowie Bogusława VIII – Bogusław IX i Warcisława VII – Eryk I, zmarli bezpotomnie